Christiane Oelrich

Lucerna (dpa) - Rozmowa z Jezusem i pytanie go o radę: to marzenie wielu chrześcijan. Kaplica w Szwajcarii uczyniła to możliwym, przynajmniej wirtualnie: wykorzystała sztuczną inteligencję do stworzenia Jezusa, który odpowiada na pytania w konfesjonale.

"Pokój z tobą, przyjacielu", mówi łaskawie Jezus SI. "W czasach niepewności i zwątpienia pamiętaj, że wiara może przenosić góry. Co dziś dręczy twoje serce?".

KI-Jezus to eksperymentalna instalacja artystyczna, podkreślają przełożeni kaplicy św. Piotra w Lucernie.

Nigdy nie miała zastąpić prawdziwych sesji spowiedzi, mówi Marco Schmid, asystent teologiczny. AI-Jezus był szkolony z trudnych pytań i karmiony Nowym Testamentem, mówi.

Słowa odwiedzających były nagrywane i wprowadzane do komputera. Odpowiedzi zostały wygenerowane za pomocą ChatGPT, a następnie wypowiedziane przez awatara.

"Często byłem zaskoczony tym, jak dobre były odpowiedzi", mówi Schmid. Czasami myślał: "Hej, właśnie to bym powiedział".

Wiele kościołów eksperymentuje ze sztuczną inteligencją. Na przykład z okazji Dnia Reformacji 2023 r. Kościół protestancki w Nadrenii zaoferował sterowany przez sztuczną inteligencję awatar Marcina Lutra, który odpowiadał na pytania.

Teolog Anna Puzio (30) z Münster ma problemy z projektem Lucerny. Na Uniwersytecie Twente w Holandii zajmuje się między innymi etyką technologii i podkreśla, że jest bardzo otwarta na sztuczną inteligencję w sferze religijnej. "Wizerunek Jezusa to bardzo zachodni mężczyzna z brodą - obraz, który już dawno przezwyciężyliśmy w teologii".

Dotyczy to również wielu odpowiedzi, mówi Puzio. Sztuczna inteligencja wykorzystuje bezrefleksyjne dane ze starych pism religijnych, tworząc w ten sposób przestarzały obraz kobiet, na przykład: "Wzmacnia to stare idee religijne, które od dawna uważane są za przestarzałe w teologii, a także fundamentalistyczne tendencje w kościele".

Jednak teolog Puzio podkreśla również, że aplikacje AI powodują wysokie emisje ze względu na niezbędną moc obliczeniową i wysokie zużycie energii elektrycznej. Trudno to pogodzić z odpowiedzialnością za stworzenie. Lepiej byłoby rozwijać mniej, ale odpowiedzialnych projektów AI.

Zespół projektowy analizuje obecnie około 900 rozmów między osobami w wieku od 18 do 70 lat. Sam AI Jesus zadbał o ochronę danych: "Na początku wyjaśnił, że wszystko będzie nagrywane i że nie należy podawać żadnych danych osobowych, co odwiedzający potwierdzili naciskając przycisk".

AI w kościele może pomóc, gdy ludzie są zbyt zawstydzeni, by zwierzyć się doradcy, mówi Schmid. Taka rozmowa może być pierwszym krokiem do otwarcia się. Pewna autystyczna kobieta powiedziała mu, że rozmowa z Jezusem AI była dla niej łatwiejsza, ponieważ trudno jej angażować się w kontakt z innymi ludźmi.

W kaplicy zawsze byli doradcy na wypadek, gdyby ktoś był zdenerwowany spotkaniem. Tak się nie stało, ale wiele osób potrzebowało porozmawiać, ponieważ byli zaciekawieni i zafascynowani.

KI-Jesus był dwumiesięcznym eksperymentem, stworzonym we współpracy z Uniwersytetem Nauk Stosowanych i Sztuki w Lucernie, który trwał do października. 60 procent z 290 osób, które wypełniły kwestionariusz po rozmowie z KI-Jesusem, poczuło się zainspirowanych religijnie i duchowo